منظور از مالی‌سازی این است که اولا سایز و اهمیت مبادلات مالی به‌صورت مداوم افزایش پیدا کرده و ثانیا بازارهای مالی و عوامل مرتبط به آن، جایگاه مسلطی در اقتصاد پیدا کنند و ثالثا درآمدهای کسب‌شده از بخش مالی بیش از درآمدهای بخش غیر مالی است.

تعاریف مختلفی از مالی‌سازی ارائه شده است که عبارتند از:

١ . تسلط صنعت مالی در بین فعالیت‌های اقتصادی، تسلط دارایی‌های مالی میان همه دارایی‌ها، تسلط بازار سهام در تعیین راهبرد شرکت‌ها و تعیین چرخه‌های تجاری بر اساس نوسانات بورس

٢.  تسلط فزاینده اقتصاد مالی بر اقتصاد واقعی، بازتوزیع سریع ثروت به نفع صاحبان سرمایه و به زیان کارگران، بازتوزیع سریع ثروت به نفع دهک یا صدک بالا

٣.  الگویی از انباشت که در آن سود از طریق کانال‌های مالی و نه تجارت و تولید کالا انباشت می‌شود.

۴.  اشتغال کسب‌وکارهای غیر مالی به بازارها و فعالیت‌های مالی.

اقتصادهای مدرن در حال برگشت از مسیر مالی‌شدن، ایران همچنان در مسیر رفت!

جریانی در ادبیات امروز رو به اقبال است تحت عنوان «De-Financialization» که مسیر برگشت از مالی‌سازی را تشریح می‌کند اما متأسفانه در اقتصاد ایران ما همچنان در مسیر رفت مالی‌سازی به سرعت در حال حرکت هستیم و این امر ما را دچار چالش‌های زیادی کرده است. حتی در واقعیت اقتصادهای مدرن امروز همچون آمریکا و انگلستان، کاهش مالی‌سازی را مشاهده می‌کنیم.


✍️ احسان ولدان