کمیت و کیفیت پولی که بانک‌ها ایجاد می‌کنند، در بلندمدت دورنمای کلی اقتصاد را مشخص می‌کند و به عنوان عامل اصلی در تعیین نرخ تورم بسیار تعیین کننده است. اگر این مساله را در کنار تحولات مرتبط با مسائل خارج از  اقتصاد کنار هم قرار دهیم، دو نیرویی است که سرنوشت اقتصاد ما را تعیین می‌کند.

ما برای اینکه به صورت بنیادین و ریشه‌ای بتوانیم مسئله تورم را علاج کنیم ابتدائا باید کمیت خلق پول توسط بانک‌ها را مهار کنیم و ثانیا کیفیت آن را بهبود بخشیم.

در اقتصاد ایران علاوه بر مواردی که گفته شد، باید به مسئله کسری بودجه و انتقال آن به پایه پولی نیز بحث‌های زیادی انجام داد، اما در وضعیت فعلی این انتقال باید در همان حد رشد درونزای مصارف پول باشد. یعنی در صورتی که دولت می‌خواهد کسری بودجه را به پایه پولی انتقال دهد، این انتقال باید حد و حدود داشته باشد.

میزان انتقال کسری بودجه به پایه پولی ارتباط زیادی به کمیت و کیفیت پول خلق شده توسط سیستم بانکی دارد. این مساله به تدابیر انجام شده برای کنترل شیوه خلق پول بانک ها دارد و در صورتی که بتوانیم خلق پول بانک ها را مهار کنیم، آنگاه باید پولی شدن کسری بودجه متناسب با میزان مهار انجام شده باشد.

در طرف دیگر قضیه تورم، مسئله این است که بتوانیم نرخ ارز را باثبات کنیم و گشایش‌های ارزی و تجاری را در مورد کالاهای اساسی حاصل کنیم و در بلند مدت هم کار بایسته این است که آسیب پذیری‌مان را از محل تکانه‌های ارزی و خارجی به ویژه کالاهای اساسی خارج کنیم.


✍️ حسین درودیان