بسیاری از ابعاد و جزئیات اساسی این توافقنامه جدید درحالحاضر برای عموم منتشر نشده است اما برای سایت oilprice .com پنهان نیست. هفته گذشته در نشستی در استان گیلان محمود احمدی نژاد رئیسجمهور پیشین ایران برای اولین بار به برخی از قسمتهای پنهان این توافق(معامله) اشاره کرده و اظهار داشت : «ورود به توافقی پنهانی با طرف های خارجی بدون درنظرگرفتن خواست و اراده ملت ایران برخلاف منافع کشور و ملت صحیح نیست و ملت ایران آن را به رسمیت نخواهد شناخت».
یکی از بخشهای پنهانی این معامله که سال گذشته امضا شده این است که چین ٢٨٠ میلیارد دلار در بخشهای در حال توسعه گاز، نفت و پتروشیمی ایران سرمایهگذاری خواهد کرد. بخش عمده این مبلغ در ۵ سال ابتدایی این دوره ٢۵ ساله پرداخت میشود و به نظر میآید که در دورههای ۵ ساله بعدی درصورت توافق طرفین میتواند افزایش یابد.
١٢٠ میلیارد دلار دیگر نیز برای ارتقای زیرساختهای صنعتی و حملونقل سرمایهگذاری میشود که بخش زیادی از آن در ۵ ساله ابتدایی بوده و در ادامه با توافق قابل افزایش است. در عوض برای شروع قرارداد، شرکتهای چینی در مزایده طرحهای جدید یا نیمه کارۀ گاز، نفت و و پتروشیمی ایران اولویت خواهند داشت. همچنین چین میتواند نفت، گاز و محصولات پتروشیمی را با حداقل ١٢٪ تخفیف بر روی میانگین قیمت شش ماهه ابتدایی قرارداد به علاوه ۶ تا ٨٪ درصد تخفیف برای جبران پذیرش ریسک خریداری کند. علاوهبراین به چین این حق داده میشود که پرداخت خود را تا دوسال به تأخیر انداخته و مهمتر اینکه میتواند پرداخت را با ارزهای غیراحتیاطی که از تجارت در افریقا و کشورهای اتحادیه شوروی سابق بدست آمده پرداخت کند.
یکی از منایع ایرانی تأیید کرده است که: «چین باتوجه به ابهام نرخ ارز در تبدیل این ارزهای نرم به ارزهای سخت[soft currencies ارزهای غیراحتیاطی به ارزهایی گفته میشود که متعلق به کشورهای درحال توسعه و غیر پیشرفته است و بهدلیل عدم تعادلهای اقتصادی و عدم ثبات سیاسی و نارساییهای نهادی این کشورها نوسان بیشتری نسبت به ارزهای احتیاطی دارند. بهدلیل عدم ثبات قیمت این ارزها صرافیها تمایل کمی به معامله و نگهداری این ارزها داشته و فعالان بازار ارز به آن ارز ضعیف میگویند. در مقابل ارز های احتیاطی(hard currencies) واحدهای پولی هستند که به سهولت در بازارهای جهانی خریدوفروش شده و اقبال زیادی نسبت به آن وجود دارد. آن ارزها عمدتاً مربوط به کشورهای توسعهیافته و پیشرفته بوده و بهدلیل ثبات اقتصادی و سیاسی و ساختار نهادی پیشرفته دارای نوسان کمی است و مورد اقبال فعالان بازار است.] که ایران میتواند از بانکهای غربی دوست بدست آورد، در پی کسب ٨ تا ١٢ درصد تخفیف دیگر است، این بدین معنا است که چین مجموعاً در خرید نفت، گاز و محصولات پتروشیمی ٣٢٪ تخفیف بدست میآورد».
✍️ ترجمه توسط محمدجواد معصومی نیا | پژوهشگر اقتصادی
دیدگاه خود را بنویسید