سال‌هاست، مهمترین راه تأمین آب در کشور، ساختن سد بوده است. لکن تحقیقات  نشان می‌دهد عملیات سدسازی از جمله پروژه‌هایی است که همواره با تخریب زیانبار و گسترده و تهدید محیط‌ زیست توأم بوده است.

در سالهای اخیر کارشناسان و محققان همواره نسبت به پیامدهای نامطلوب سدسازی از جمله خشک شدن تالاب‌ها و به تبع آن جابه‌جایی جمعیتی و تحت تاثیر قرار دادن لانه‌گزینی پرندگان، فرسایش خاک و تخریب اکوسیستم‌های حاشیه رودخانه‌ها، هشدارها داده‌اند.

همچنین ساختن سد در اغلب موارد موجب رونق اقتصادی نواحی پایین‌دست و فقر نواحی بالادست  می‌شود. همچنین توهم فراوانی آب در پشت سدها موجب می‌شود که مصرف آب بیشترشود.

یکی دیگر از آثار مخرب سدسازی آن است که در بسیاری از موارد سدسازی آب جدیدی استحصال نمی‌کند، بلکه آب را از یک منطقه گرفته و در منطقه‌ای دیگر ذخیره می کند؛ یعنی با آبادی یک‌جا ممکن است خرابی محل دیگری را به ارمغان آورد.

«دکتر کوثر»، استاد مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس بر این نکته تاکید می‌کند که اصولا ایران به دلیل داشتن ذخایر آبرفت ‌های درشت‌دانه، نیازی به سدسازی ندارد و می‌توان کمک کرد که در این آبرفت ‌ها آب کافی ذخیره شود...

امروز در کشورهای مختلف جنبش‌های ضد سدسازی و تخریب سدها شکل گرفته است. در نتیجه اقدامات این جنبش در کشور ایالات متحده آمریکا، از سال ۱۹۱۲ تا به امروز ۴۶۵ سد تخریب شده است که ۲۷ سد از سدهای بزرگ بوده‌اند.


✍️ مهدی عرفانیان